Ο Ρόλος των Προβιοτικών στη Διατροφή

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, δηλαδή βακτήρια, που περιέχονται στα τρόφιμα και εντοπίζονται στο έντερο του ανθρώπου. Ο ρόλος των προβιοτικών είναι πολύ κομβικός για την υγεία του ανθρωπου. Συγκεκριμένα, το έντερο μας αποτελείται από πληθώρα τέτοιων βακτηρίων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία όχι μόνο του ίδιου του εντέρου, αλλά συνολικά και του οργανισμού. Όταν τα προβιοτικά λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες σε επαρκείς ποσότητες από τις τροφές, παρέχουν οφέλη στην υγεία του ανθρώπου. Ο κύριος ρόλος των προβιοτικών στη διατροφή είναι η ενίσχυση της υγείας του εντέρου. Εκτός όμως από αυτό, τα προβιοτικά μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνοντας τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των λοιμώξεων, ενώ παράλληλα βοηθούν και στη μείωση της φλεγμονής.

Τα οφέλη των προβιοτικών στην υγεία του ανθρώπου

-Υγεία του εντέρου

Η ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο είναι κρίσιμη για την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Τα προβιοτικά συμβάλλουν στην πρόληψη και θεραπεία πολλών εντερικών διαταραχών, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η δυσκοιλιότητα και η διάρροια. Επιπλέον, σημαντικά μπορούν να αποβούν τα προβιοτικά και για τα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, όπως είναι η νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα. Πέραν όμως των παθολογικών αυτών καταστάσεων, η επαρκής πρόσληψη προβιοτικών συμβάλλει στην μείωση των συμπτωμάτων της δυσπεψίας και των πεπτικών προβλημάτων που προκαλούνται από τη διατροφή και την κακή ψυχολογία.

-Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μπορούν να ενισχύσουν την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού, προλαμβάνοντας λοιμώξεις και μειώνοντας τη διάρκεια των ασθενειών. Η παρουσία υγιών βακτηρίων στο έντερο βοηθά στην παραγωγή αντισωμάτων και ενισχύει την άμυνα του οργανισμού έναντι παθογόνων μικροοργανισμών. Ειδικότερα, η μεγαλύτερη προστασία από τα προβιοτικά προσφέρετε έναντι των ουρολοιμώξεων και των λοιμώξεων του κόλπου στις γυναίκες. 

-Συνεισφορά στην ψυχική υγεία

Είναι γνωστό πλέον ότι η λειτουργία του εντέρου συνδέεται άμεσα με τη λειτουργία του εγκεφάλου και γι αυτό αναφέρεται το έντερο ως “δεύτερος εγκέφαλος”. Αυτό που φαίνεται από τις τελευταίες μελέτες είναι ότι η πρόσληψη προβιοτικών συμβάλλει και στην σωστή λειτουργία του εγκεφάλου και τον περιορισμό των συμπτωμάτων ορισμένων ψυχικών ασθενειών. Ειδικότερα η λήψη προβιοτικών φαίνεται ότι μπορεί να συνεισφέρει στην καταπολέμηση του άγχους, στον αυτισμό και στην κατάθλιψη.

-Προστασία από τις αρνητικές επιδράσεις των αντιβιοτικών

Οι περισσότεροι θα έχετε παρατηρήσει ότι κατά τη διάρκεια λήψης κάποιου αντιβιοτικού ο γιατρος σας συμβουλευει να παίρνετε και κάποιο συμπλήρωμα προβιοτικών. Αυτό γιατί τα αντιβιοτικά εκτός από την δράση που έχουν να καταστρέφουν τα παθογόνα βακτήρια στον οργανισμό, μπορούν να καταστρέψουν και τα καλά βακτήρια του εντέρου. Επομένως η λήψη προβιοτικών προστατεύει την εντερική μικροχλωρίδα και προλαμβάνει την εμφάνιση διάρροιας που μπορεί να προκληθεί από την λήψη προβιοτικών. 

Τρόφιμα που περιέχουν προβιοτικά 

Γιαούρτι

Το γιαούρτι είναι η πιο γνωστή πηγή προβιοτικών. Περιέχει ζωντανές καλλιέργειες βακτηρίων που βοηθούν στη διατήρηση της εντερικής υγείας. Το γιαούρτι είναι επίσης πλούσιο σε πρωτεΐνες, ασβέστιο και άλλες σημαντικές θρεπτικές ουσίες, καθιστώντας το έτσι ένα αρκετά θρεπτικό τρόφιμο, δεδομένου και των περιεχόμενων προβιοτικών. Μπορείς να το καταναλώσεις με δημητριακά, κάποιο φρούτο επιλογής ή ξηρούς καρπούς και μέλι, ή αν προτιμάς κάποια πιο αλμυρή επιλογή, μπορείς να το συνδυάσεις με κάποιος παξιμάδι.

Κεφίρ

Το κεφίρ είναι ένα γαλακτοκομικό ποτό που παρασκευάζεται από γάλα και κόκκους κεφίρ. Περιέχει ένα ευρύ φάσμα προβιοτικών, συμπεριλαμβανομένων των Lactobacillus και Bifidobacterium, καθώς και ζύμες. Λόγω της ελαφριάς ξινής του γεύσης το κεφίρ δεν είναι τόσο αρεστό σε αρκετούς. Γι αυτό αν θες να καταναλώνεις κεφίρ μπορείς να το δοκιμάσεις σε smoothie ή και σε smoothie bowl, ή ακόμη και σαν overnight oats με βρώμη.

Μαλακά τυριά

Η διαδικασία της ζύμωσης για την παραγωγή τυριών περιλαμβάνει την χρήση μικροοργανισμών, όμως δεν περιέχουν τελικά όλα τα τυριά προβιοτικά. Αυτά όμως που περιέχουν είναι τα μαλακά τυριά, όπως τσένταρ, γκούντα, κατίκι, κότατζ, ενώ προβιοτικά φαίνεται να έχει και η φέτα. 

Κιμτσί

Το κιμτσί είναι ένα παραδοσιακό κορεάτικο πιάτο που παρασκευάζεται από ζυμωμένα λαχανικά, κυρίως λάχανο και ραπανάκι, με διάφορα μπαχαρικά. Περιέχει λακτοβάκιλλους που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγιούς εντερικής χλωρίδας και είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α και C. Συνήθως το κίμτσι καταναλώνεται σε σούπες, σε συνδυασμό με ρύζι ή noodles. Η ποσότητα η οποία ενδεικνυται είναι 2-3 μερίδες τη μέρα.

Κομπούτσα

Η κομπούτσα είναι ένα ποτό μαύρου ή πράσινου τσαγιού που έχει υποστεί ζύμωση, δημοφιλές σε πολλά μέρη του κόσμου, ειδικά στην Ασία. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, καθώς απαιτείται η διαδικασία της ζύμωσης από μικροοργανισμούς για να παραχθεί το τελικό προϊόν. Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την εμφάνιση του και στην Ελλάδα και πλέον ορισμένα μαγαζιά εστίασης των προσφέρουν, καθώς αποτελεί μία πιο υγιεινή και θρεπτική εκδοχή του αναψυκτικού. .

Ποια είναι τα προβιοτικά; 

Lactobacillus

Ο Lactobacillus είναι ένας από τους πιο γνωστούς τύπους προβιοτικών βακτηρίων. Μπορεί να βρεθεί σε τρόφιμα όπως το γιαούρτι και το κεφίρ, και είναι γνωστός για την ικανότητά του να παράγει γαλακτικό οξύ, που βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας του pH στο έντερο και στην πρόληψη της ανάπτυξης επιβλαβών βακτηρίων.

Bifidobacterium

Τα βακτήρια Bifidobacterium είναι κοινά στο ανθρώπινο έντερο και συχνά χρησιμοποιούνται σε προβιοτικά συμπληρώματα και τρόφιμα μαζί με τα lactobacillus. Βοηθούν στην απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, στην πέψη των ινών και στη μείωση της φλεγμονής στο έντερο.

Saccharomyces boulardii

Αυτός ο τύπος ζύμης είναι επίσης ένα προβιοτικό που χρησιμοποιείται συχνά για την πρόληψη και τη θεραπεία της διάρροιας. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για την αποκατάσταση της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας μετά από θεραπεία με αντιβιοτικά. 

Συμπερασματικά

Τα προβιοτικά είναι πολύ χρήσιμα για τη συνολικής υγεία του ανθρώπου. Επομένως είναι πολύ σημαντικό να καταναλώνουμε συχνά τρόφιμα πλούσια σε προβιοτικά, όπως γιαουρτι, κεφίρ και μαλακά τυριά, ούτως ώστε να διατηρείται η υγεία του εντέρου.