Αλκαλική Διατροφή: Σύμμαχος ή Εχθρός της Υγείας;

Η αλκαλική διατροφή έχει γίνει ένα από τα πιο συζητημένα διατροφικά θέματα των τελευταίων ετών, με πολλούς να την προωθούν πιστέυοντας ότι μπορεί να βελτιώσει τη συνολική υγεία και ευεξία. Βασίζεται στην υπόθεση ότι ορισμένα τρόφιμα μπορούν να επηρεάσουν το pH του σώματος και να το κάνουν πιο αλκαλικό ή όξινο. Με αυτόν το τρόπο η αλκαλική διατροφή υπόσχεται όχι μόνο απώλεια βάρους, αλλά και μείωση του κινδύνου εμφάνισης χρόνιων ασθενειών. Παρότι υπάρχουν αμφισβητήσεις στην επιστημονική κοινότητα, η αλκαλική διατροφή συνεχίζει να κερδίζει έδαφος, προσελκύοντας άτομα που αναζητούν έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής. Πάμε να δούμε τα βασικά στοιχεία αυτής της διατροφής, τα πιθανά οφέλη της, καθώς και τις ανησυχίες που έχουν διατυπωθεί σχετικά με την αποτελεσματικότητά της.

Ποιές τροφές περιλαμβάνονται σε μία αλκαλική δίαιτα;

Μία αλκαλική δίαιτα περιλαμβάνει κυρίως τρόφιμα που θεωρούνται “αλκαλοπαραγωγά” ή “αλκαλικά”, δηλαδή τροφές που υποτίθεται ότι βοηθούν στη διατήρηση ενός ελαφρώς αλκαλικού pH στο σώμα. Αυτά τα τρόφιμα περιλαμβάνουν:

• Φρούτα: Μπανάνες, αβοκάντο, μήλα και σταφύλια

• • Λαχανικά: Σπανάκι, μπρόκολο, αγγούρια, λάχανο, κουνουπίδι, καρότα, παντζάρια, και σέλινο
  • Υγιεινά λίπη: Ελαιόλαδο και λάδι καρύδας
• Νερό: Μεταλλικό νερό 

Ποιές τροφές αποφεύγονται στην αλκαλική δίαιτα;

Σε μια αλκαλική δίαιτα αποφεύγονται οι τροφές που θεωρούνται “οξινοπαραγωγές” ή “όξινες”, δηλαδή τροφές που υποτίθεται ότι αυξάνουν την οξύτητα στο σώμα. Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν:

• Κρέας και πουλερικά: Βοδινό κρέας, χοιρινό, κοτόπουλο και γαλοπούλα
• Ψάρια και θαλασσινά: Σολομός, τόνος και γαρίδες
• Γαλακτοκομικά προϊόντα: Γάλα, τυρί και γιαούρτι
• Ζάχαρη και γλυκαντικά: Λευκή ζάχαρη, καραμέλες και γλυκά, σιρόπια και επεξεργασμένα γλυκαντικά
• Αναψυκτικά και ποτά με καφεΐνη: Αναψυκτικά, καφές και ενεργειακά ποτά.
• Αλκοόλ: Μπύρα, κρασί και ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ (π.χ. ουίσκι, βότκα)

Υπάρχουν οφέλη για την υγεία μας;

Παρόλο που οι υποστηρικτές της αλκαλικής διατροφής υποστηρίζουν ότι προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία, πρόκειται για μια δίαιτα που δεν βασίζεται σε επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα. Οι οπαδοί αυτής της δίαιτας ισχυρίζονται ότι μπορεί να προλάβει τον καρκίνο, αλλά δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν αυτούς τους ισχυρισμούς. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι η αλκαλική διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό. Συνεπώς, είναι σημαντικό να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί απέναντι σε διατροφικές τάσεις που δεν έχουν επιστημονική τεκμηρίωση. Ωστόσο, η έμφαση στην κατανάλωση περισσότερων φρέσκων και φυσικών τροφών και η αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων είναι σαφώς επωφελής για την υγεία.

Υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία από την υιοθέτηση της αλκαλικής διατροφής;

• Έλλειψη επιστημονικών δεδομένων

Δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τα οφέλη της, είτε σε βραχυπρόθεσμο είτε σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Όπως ήδη αναφέραμε, η αλκαλική διατροφή είναι ένα διατροφικό πρότυπο που στερείται επιστημονικής βάσης. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν στη βιβλιογραφία καλά σχεδιασμένες έρευνες που να έχουν αξιολογήσει την επίδρασή της σε διάφορες πτυχές της υγείας.

• Κίνδυνος έλλειψης βασικών θρεπτικών ουσιών.

Η συγκεκριμένη διατροφή είναι ιδιαίτερα περιοριστική, καθώς αποκλείει την κατανάλωση ολόκληρων ομάδων τροφίμων. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης θρεπτικών ελλείψεων και να προκαλέσει διάφορα προβλήματα υγείας. Αυτή η δίαιτα απομακρύνει από το καθημερινό μας διαιτολόγιο τρόφιμα που παρέχουν ζωτικά θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και μέταλλα, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, προβιοτικά, και «καλά» λιπαρά, τα οποία είναι απαραίτητα για την προστασία και υποστήριξη της υγείας μας.

Μπορεί η διατροφή να επηρεάσει το pH του αίματος;

Η διατροφή έχει πολύ περιορισμένη ικανότητα να επηρεάσει το pH του αίματος. Το ανθρώπινο σώμα διαθέτει πολύ ισχυρούς μηχανισμούς ρύθμισης του pH, ιδιαίτερα μέσω των νεφρών και των πνευμόνων, που διατηρούν το pH του αίματος σε ένα στενό εύρος, περίπου 7,35-7,45. Αυτό είναι απαραίτητο για την επιβίωση, καθώς ακόμη και μικρές αποκλίσεις από αυτό το εύρος μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.

Οι υποστηρικτές της αλκαλικής διατροφής ισχυρίζονται ότι η κατανάλωση αλκαλικών ή όξινων τροφών μπορεί να επηρεάσει το pH του σώματος, και ιδιαίτερα του αίματος, αλλά στην πραγματικότητα, οι αλλαγές στο pH λόγω της διατροφής είναι κυρίως περιορισμένες στα ούρα, όχι στο αίμα. Τα νεφρά εξισορροπούν γρήγορα τυχόν αλλαγές στο pH που προκαλούνται από τη διατροφή, αποβάλλοντας ή κατακρατώντας ιόντα υδρογόνου και διττανθρακικά. Συνοπτικά, ενώ η διατροφή μπορεί να επηρεάσει το pH των ούρων, δεν έχει σημαντική επίδραση στο pH του αίματος, το οποίο παραμένει αυστηρά ρυθμισμένο από τους φυσιολογικούς μηχανισμούς του σώματος.

Συμπερασματικά

Συμπερασματικά, η αλκαλική διατροφή έχει αναμφίβολα προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών για τα πιθανά οφέλη της στην υγεία, ωστόσο η έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης καθιστά αναγκαία μια πιο προσεκτική προσέγγιση. Παρά το γεγονός ότι ενθαρρύνει την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και άλλων υγιεινών τροφών, η υπερβολική εστίαση στην αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις και να δημιουργήσει ανισορροπίες. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η διατροφή, όσο σημαντική και αν είναι, δεν μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά το pH του αίματος, το οποίο ρυθμίζεται αυστηρά από τον οργανισμό. Επομένως, η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά και χωρίς υπερβολές, είναι ίσως η καλύτερη προσέγγιση για τη διατήρηση της υγείας μας. Συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο για να σχεδιάσετε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής.